BIM – «Құрылыс» және «Архитектура» мамандықтарында студенттерді оқыту технологиясы

2019 жылы 12 сәуірде Көкшетау қаласының жоғары техникалық колледжінде "ғимараттар мен имараттарды салу және пайдалану"мамандығы бойынша ашық сабақ өтті. Берілген ашық сабақ BIM технологиясының негіздерін оқып үйренуге арналған бір бөлігі болып табылады. Бұл колледжде оқыту –өндірістік үрдісте енгізілген жаңа технологиялардың бірі екендігін атап айтқан жөн болар. 2018-2019 оқу жылынан бастап ғимараттарды ақпараттық үлгілеу технологиясы құрылыс, сәулет, инженерлік және сәулет графикасына арналған тақырыптар блогының аясында енгізілуде.

BIM аббревиатурасы Building Information Modeling және ағылшын тілінен аударсақ «білімді ақпараттық модельдеу»дегенді білдіреді. BIM технологиясы атауын ескере, құрылыста қолданылады деп табу оңай. Дегенмен, әрбір адам бұл терминді әр түрлі қабылдайды.

Көбісі BIM әріптерінде бағдарламалық қамтамасыздандыру атауы жасырулы деп ойлайды. Бірақ мұндай анықтама беруге болмайды. BIM технологиясы жобалауда ғимараттың үшөлшемді моделін жасауға негізделеді, бірақ бұл жағдайда модель тек геометриялық элементтер мен текстуралар жиынтығы ғана емес. Іс жүзінде мұндай модель шын мәнінде бар және нақты физикалық қасиеттері бар виртуалды элементтерден тұрады. BIM технологиясы ғимаратты жобалау және құрылыс басталғанға дейін онда болатын барлық процестерді толық есептеп, анықтауға мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда бұл технология дами бастады, егер бұрын онымен жұмыс істеу үшін арнайы күрделі және кәсіби қосымшалар орнату қажет болса, бүгінгі таңда смартфондар мен планшеттерге арналған "кесілген" және қарапайым қосымшалар бар. Бұл тапсырыс берушілер мен құрылыс салушыларына тез және ыңғайлы  BIM-моделіне қолжетімділікті тудырады. Бұл технологияны жаңа деңгейге шығарады.  BIM-технологиясын енгізу артықшылығы. ең басты көзге көрінетін артықшылығы - 3D-визуализациялау. Бұл визуализация BIM технологиясын пайдаланудың ең көп таралған жолы болып табылады. Бұл тек тапсырыс берушіге жобаны әдемі беруге ғана емес, сонымен қатар ескілердің орнына ең жақсы жобалық шешімдерді табуға мүмкіндік береді. Екінші артықшылығы - модельдегі орталықтандырылған деректерді сақтау, бұл өзгерістерді тиімді және оңай басқаруға мүмкіндік береді. Жобаға нақты өзгеріс енгізген кезде, ол барлық көзқарастарда: әрбір  қабат  жоспарларында, қасбеттерде немесе кесектерде көрсетіледі. Ол сондай-ақ жоба құжаттамасын жасау жылдамдығын айтарлықтай арттырады және қатенің ықтималдығын азайтады. Деректерді басқару тағы бір жақсы жағы. Өйткені BIM-моделінде барлық ақпаратты графикалық түрде ұсынуға болады. Сондықтан, модель жобаны жасау үшін қажетті күшті анықтайтын ерекшеліктер каталогтарын қамтиды. Қаржылық көрсеткіштер сондай-ақ модельде бар. Осылайша, жобаның болжамды құны оған өзгерістер енгізілгеннен кейін бірден анықталады. Ал, үнемдеу туралы ұмытуға болмайды.

BIM технологиясын жобалауға енгізу қаржы шығындарын азайтады және объектінің кіргізу уақытын едәуір қысқартады. Осы себепті көптеген құрылыс компаниялары тәжірибеде ақпараттық модельдеудің заманауи әдістерін қолдануға тырысады.

Қандай шешімдер BIM технологиясына негізделген? Онда негізделген ең танымал шешім Autodesk Revit сәулетшілерінің бағдарламасы болып табылады.

Біршама аз танымал, бірақ кем емес пайдалы, BIMcloud бағдарламалық жасақтамасы болып табылады, ол бірлескен дизайнды желіде ұйымдастыруға мүмкіндік береді. EcoDesigner - ғимараттардың энергия тиімділігін және энергияны модельдеуді есептеудің шешімі. Демонстрациялар мен презентациялар туралы ұмытпауымыз керек - бұл мобильді қосымшаны іске асырады.

Дегенмен, BIM-технологиясы негізінде жасалған бағдарламалардың көп оларды  ұзақ уақыт бойы тізімдеуге болады. Қорыта айтсақ BIM - құрылыс туралы объектінің көп өлшемді моделін жасауға мүмкіндік беретін технология, ол туралы барлық ақпарат болады. Бұл жағдайда бұл модель құрылыс үшін ғана емес, сондай-ақ объектінің жұмыс істеуі үшін де қолданылады. Демек, BIM тек графикалық 3D проекциясы деп ойлау дұрыс емес.

Технологиялардың мүмкіндіктері өте кең ауқымды. Ақпараттық моделдеу ғимаратты құру мен басқаруға мүлдем жаңа көзқараспен қарауды  қамтиды, ол бәрін ескереді. Мұның бәрі дизайндағы ықтимал қайта жасаудан, құрылыс шығындарын азайтуға және ең бастысы уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді. BIM енгізу - инвестициялардан бастап, эксплуатациялауға , тіпті бұзуға дейін өмір циклінің кезеңдерінде дұрыс шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді. Алайда бұл технология қаржылық шығындарды талап етеді. Атап айтқанда, сізге арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуді сатып алу қажет. Бірақ бұл шығындар болашақта ғимараттың құрылысын жобалау мен ұйымдастыру шығыстарын азайту жолымен өтеледі.